Żywieccy Habsburgowie

Dnia 7 lutego 2023 r. Towarzystwo Miłośników Ziemi Żywieckiej zorganizowało w swojej siedzibie konferencję pt. "Żywieccy Habsburgowie". Spotkaniem tym Sekcja Historyczna Towarzystwa Miłośników Ziemi Żywieckiej zainaugurowała obchody 100 rocznicy urodzin księżnej Marii Krystyny Habsburg - osoby znanej współczesnym mieszkańcom Żywca, która u schyłku życia powróciła do Polski, aby spędzić swe ostatnie lata w kraju swej młodości. Tej miłości do Ojczyzny uczyła młodzież, z którą chętnie spotykała się w Żywcu, a swe przywiązanie do Polski potwierdziła swym życiem.

Toteż po przywitaniu przez Prezesa TMZŻ Grzegorza Szafrańskiego zaproszonych gości, członków Towarzystwa, w tym Resursy Mieszczańskiej zawsze chętnie słuchającej na swych spotkaniach prelekcji związanych z historią naszego regionu, a także licznie przybyłych mieszkańców miasta minutą ciszy uczczono pamięć księżnej Marii Krystyny Habsburg.

Wtedy też uczestnicy spotkania mogli zobaczyć piękne zdjęcia księżnej Marii Krystyny Habsburg z lat jej młodości, udostępnione przez P. Ireneusza Seneckiego.

W obszernym referacie mgr Bożena Husar przedstawiła historię Żywieckich Habsburgów ukazując na podstawie fotografii i dokumentów działania arcyksięcia Karola Stefana Habsburga - właściciela dóbr żywieckich, który zamieszkał w Żywcu na stałe, uczestniczył w polskim życiu kulturalnym, pisał i mówił po polsku, był entuzjastą polskiego malarstwa, miłośnikiem i dobrym interpretatorem muzyki Chopina. W chwili odzyskania niepodległości przez Polskę synowie Karola Stefana Habsburga - arcyksiążę Karol Olbracht i arcyksiążę Leon Karol zgłosili się do wojska polskiego i walczyli w jego szeregach. W 1939 r. arcyksiążę Karol Olbracht Habsburg podarował bielskiemu pułkowi dwa karabiny maszynowe i przekazał 100 tysięcy złotych na Fundusz Obrony Narodowej. W obliczu wojny stawił się do dyspozycji 2 Pułku Strzelców Górskich (Korpusu Ochrony Pogranicza). Z tego powodu, jak również wobec odmowy podpisania niemieckiej listy narodowej został 9.IX.1939 r. aresztowany i umieszczony w więzieniu politycznym w Cieszynie. Jego żona - księżna Alicja Habsburg była członkiem polskiego ruchu oporu. Swój patriotyzm udowodnili również synowie Karola Olbrachta Habsburga. Kazimierz Badeni (syn Alicji Habsburg z pierwszego małżeństwa) walczył w samodzielnej Brygadzie Strzelców Podhalańskich biorąc udział w bitwie o Narwik, natomiast Arcyksiążę Karol Stefan Habsburg służył w 2 Pułku Artylerii Motorowej w 1 Dywizji Pancernej Generała Maczka.

Z kolei mgr Andrzej Szewczyk przygotował piękną prezentację poświęconą Rodzinie Radziwiłłów - córce arcyksięcia Karola Stefana Habsburga - Renacie, jej mężowi Hieronimowi Radziwiłłowi i ich dzieciom. Z przewodnicką pasją ukazał nie tylko wspaniałą rezydencję Radziwiłłów w Balicach, ale i kaplicę rodową rodziny Radziwiłłów na cmentarzu w Morawicy. Tam, w podziemnej krypcie spoczywają członkowie jednego z najwspanialszych rodów arystokratycznych Polski, a wśród nich księżna Renata Maria Habsburg - arcyksiężniczka austriacka, córka arcyksięcia Karola Stefana z Żywca i żona księcia Hieronima Radziwiłła.

 Bożena Husar

zdjęcia:

K. Staszkiewicz, B. Fryś-Dzikowska

zdjęcie Marii Krystyny Habsburg udostępnił Ireneusz Senecki