Działalność Grupy Literackiej Gronie im. Emila Zegadłowicza przy Towarzystwie Miłośników Ziemi Żywieckiej w Żywcu : 

     Grupa Literacka Gronie istnieje od 1958 roku, a pierwszym prezesem i jednym z założycieli był Feliks Kantyka. Kolejnymi prezesami byli: 

          od 1958 do 1968 - Feliks Kantyka

          od 1968 do 1973 - Henryk Biłka 

          od 1973 do 1977 - Zdziaław Maria Okuljar 
          od 1977 do 1997 - Lucyna Szubel  
          od 1997 do 2016 - Wanda Miodońska 

          od 2016 do 2019 - Janina Szczelina 

             Maria Sapeta od 28 września 2019 do 25 listopada 2022

 

 

  od 25 listopada 2022   LIDIA CADER

 

PRZEWODNICZACA ZARZĄDU GRUPY

 

*  *  *

 Groniarze - to twórcy-ambasadorowie swej ziemi; ziemi, która ich zrodziła, a teraz przygarnia i zauważa. Żaden region - poza stolicą kraju - nie ma więcej tekstów tak pięknie wyrażających miłość do swojej ziemi rodzinnej, do swojej małej Ojczyzny.   Żywiecczyzna to region beskidzki o pięknym krajobrazie górskim, inspirującym poetów. W twórczości poetów ziemi żywieckiej widać nie tylko motyw piękna ziemi ojczystej, ale także wątki społeczne, polityczne, światopogłądowe.          O twórczości literackiej autorów związanych z Groniami życzliwie wypowiadali się na łamach prasy ogólnopolskiej i na antenie Polskiego Radia znakomici krytycy i ludzie pióra. M.in. Jan Pierzchała mówił w 1972: "Po bełkocie i zakalcach literackich, w twórczości groniarskiej znalazłem wiersze jak ożywcze źródło."          Do GL Gronie należą ludzie z różnych środowisk, różnego pochodzenia i różnego wieku. Dla każdego miłośnika polszczyzny otwarte są drzwi do Grupy. Większość to twórcy samorodni, są również autorzy należący do Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie. Są też członkowie profesjonalnych stowarzyszeń jak Stowarzyszenie Prasy Polskiej, Związek Literatów Polskich, Stowarzyszenie Artystów Plastyków.              Nasza grupa stanowi rodzinę literacką, gdyż lubimy bywać ze sobą. Na nasze spotkania przyjeżdżają ludzie z najdalszych zakątków Żywiecczyzny i nie tylko. Nasi członkowie pochodzą często ze stosunkowo odległych miast, jak np. Kraków, Katowice, Kielce, Chorzów, Sosnowiec, Chrzanów, Andrychów, Bielsko-Biała i inne. Spotkania odbywają się raz w miesiącu w lokalu Towarzystwa Miłośników Ziemi Żywieckiej - w oficynie Starego Zamku w Żywcu. Członkowie Grupy zawsze zbierają się z nadzieją, że usłyszą kolejny ciekawy wiersz, który wypełni jakąś lukę w stosunkach międzyludzkich.

Działalność groniarska opiera się na półrocznych harmonogramach spotkań literackich (oprócz lipca i sierpnia) opracowanych przez prezesa zarządu. Spotykamy się raz w miesiącu, w sobotnie popołudnie o godz. 14.00. W harmonogramie oprócz cyklicznych spotkań mieszczą się spotkania autorskie Groniarzy-debiutantów i bardziej uroczyste wieczory jubileuszowe. Jedną z bardziej uroczystych imprez to tradycyjne Gody u Groniarzy, odbywające się w każdą ostatnią sobotę stycznia z udziałem władz miejskich i powiatowych. Jest to spotkanie wypełnione poezją, gawędą, kolędowaniem i muzyką.

Grupa Literacka Gronie współpracuje ze szkołami i bibliotekami. Do szkół zapraszani jesteśmy na poetyckie spotkania z młodzieżą, które promują tradycję i twórczość groniarską wśród młodego pokolenia.

Przedstawiciele GL Gronie biorą udział w zjazdach i imprezach literackich organizowanych przez inne miejscowości, m.in. na ogólnopolskim Zjeździe STL w Lublinie, na II Ogólnopolskim Festiwalu Folklorystycznym w Płocku, Jesieni Tatrzańskiej w Zakopanem, Kazimierzu n/Wisłą, Bukowinie Tatrzańskiej. Byliśmy też reprezentowani na uroczystościach w Gorzeniu Górnym z okazji 30 rocznicy śmierci Emila Zegadłowicza.

Gościliśmy u nas literatów profesjonalnych i ludzi pióra, nauczycieli akademickich, krytyków literackich, dziennikarzy. W periodyku Karta Groni wydawanym przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Żywieckiej, który jest swoistą encyklopedią wiedzy o Żywiecczyźnie, ukazuje się tzw. Arkusz Literacki prezentujący twórczość członków GL Gronie. Redaguje go prezes Grupy, a zawiera teksty poetyckie i utwory tzw. małej prozy, tj. gawędy gwarowe i teksty pokonkursowe. Wszystko to daje obraz rozpiętości groniarskiej aktywności w kulturze.

O żywieckim periodyku Karta Groni Ewa Głębicka, pracownik Instytutu Badań Literackich PAN w Warszawie, napisała: "Przyznam, że z nieukrywanym podziwem przeglądałam ostatnie numery Karty Groni - konsekwencja z jaką Państwo potrafią utrzymać pismo na wysokim poziomie napawa optymizmem." Ewa Głębicka jest autorką pracy magisterskiej m.in. na temat Grupy Literackiej Gronie. Praca ukazała się w formie książkowej i została rozesłana do wszystkich bibliotek uniwersyteckich.

Karta Groni, a w niej Arkusz Literacki - to stałe miejsce publikacji dla autorów związanych z Grupą, ale nie jedyne. Członkowie Groni opublikowali dziesiątki zbiorowych kolumn i witryn poetyckich w czasopismach całego kraju.

Należy dodać, że Grupa Literacka Gronie dostała wiele nagród zbiorowych i indywidualnych za działalność kulturotwórczą i artystyczną. Zbiorowe nagrody to m.in.: dyplom "Za zasługi dla Ziemi Żywieckiej"; medal "Za zasługi dla Ziemi Krakowskiej"; dyplom "30-lecia Wyzwolenia Żywca"; nagroda "Za osiągnięcia w upowszechnianiu kultury" - nadana przez Ministra Kultury i Sztuki; medal "Za zasługi dla województwa bielskiego"; "Medal za Zasługi dla Miasta Żywiec"; "Nagroda im. Juliusza Ligonia" - za kultywowanie historii oraz tradycji regionalnej i wkład w rozwój regionu.

W twórczości Groniarzy przebija wielkie umiłowanie Ojczyzny i ziemi beskidzkiej - naszej małej Ojczyzny. Więź z ziemią żywiecką ilustruje przykładowo zamieszczony niżej fragment wiersza Wandy Miodońskiej.

Jak kolia z pereł i złota 
Otoczona tęczą wielobarwną 
Jesteś piękna moja ziemio żywiecka
Bliska sercu - jak matka 

            Wśród zieleni, groni i gór 
            Które nieba sięgają błękitu
            Pnę się stokiem by ujrzeć cię 
            Powiedzieć - to ziemia rodzinna 

 

« powrót do listy