W Krakowskim Kole Towarzystwa Miłośników Ziemi Żywieckiej- główny
organizator - Adam Turotszy oraz viceprezes z Żywca- Grzegorz Szafrański(1) - opiekun,
współorganizator i stały bywalec żywieckich spotkań w Krakowie- przywitali na kolejnym
spotkaniu członka Grupy Literackiej Gronie - Walerie Prochownik wraz z kapelą
Zespołu Pieśni i Tańca –Grojcowianie. Prezesi podziękowali Markowi Regelowi –
dyrektorowi Miejskiego Centrum Kultury w Żywcu za przywiezienie i umożliwienie
występu dzisiejszym artystom. Za pomoc w organizacji spotkania podziękowano władzom
miasta i powiatu.
Dr Anna Okońska –Walkowicz, była wiceprezydent, aktualnie doradca
Prezydenta Miasta Krakowa ds. Polityki Senioralnej, nauczyciel akademicki w Akademii
Górniczo- Hutniczej przeczytała i przekazała list dziękczynny z podziękowaniami i
wdzięcznością od prezydenta Krakowa prof. Jacka Majchrowskiego, za przekazane
Prezydentowi życzenia z okazji urodzin i imienin. Prezydent tą drogą przekazał życzenia
dla Zarządu i członków TMZŻ. (2)
Mgr Janina Szczelina – wieloletnia polonistka LO w Żywcu, jakże tu
powszechnie ceniona, dziś - wiceprezes TMZŻ i opiekunka Grupy Literackiej Gronie, z
serdecznością witała przybyłych z pełnym przekonaniem, że wśród zebranych są dawni
uczniowie, z których dziś jest dumną.
Mgr Maria Sapeta- sekretarz TMZŻ, od 2009 r. - kronikarz Grupy Literackiej
"Gronie" , absolwentka LO w Żywcu, po wcześniej ukończonej szkole w Cięcinie; tytuł
magistra filologii polskiej otrzymała w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie; po 30-
letniej pracy w szkolnictwie Wrocławia ( Technikum Mechaniczne Nr 1 oraz Zespół Szkół
Mechanicznych Nr1) i przejściu na emeryturę – z Mężem powróciła na Żywiecczyznę i
zamieszkała w Węgierskiej Górce. Dziś serdecznością i miłym sposobem bycia zyskała
wdzięczność słuchaczy, którzy docenili Jej społeczny trud na rzecz TMZŻ. Pięknie,
merytorycznie, z uczuciem przedstawiła sylwetkę Bohaterki dzisiejszego spotkania.
WALERIA PROCHOWNIK
Urodziła się w 1943 roku w Sporyszu (dzielnica Żywca). Tu przez 30 lat z mężem
prowadziła gospodarstwo rolne i wspólnie wychowywali czwórkę dzieci. Mieszka na
stokach góry Grojec. Od jej domu w Żywcu – Sporyszu można przejść na drogą stronę do
Wieprza – siedziby Zespołu Pieśni i Tańca GROJCOWIANIE. Współpraca z
Grojcowianami, to twórcze sąsiedztwo. Dla Grojcowian pisze regionalne widowiska
sceniczne. Publikuje wiersze, utwory prozatorskie, gawędy. W 1980 roku wstępuje do
Grupy Literackiej Gronie przy TMZŻ. Już ponad 35 lat opisuje piękno rodzinnej Ziemi
Żywieckiej. W 1985 r. została członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych w Lublinie.
Tam zgromadzono bogaty dorobek artystki z zamiarem wydania monograficznej
publikacji. Od trzech lat jest Członkiem Honorowym TMZŻ. Jest współautorką
scenariusza filmu oraz tłumaczką z j. literackiego na gwarę scenariusza filmu: >Smutny i
radosny XX wiek Jonka spod Grojca
Kysuckiej Kuźnicy w Cadcy(Słowacja). Wywiad z Autorką ukazał się w programie II PR.
Stale współpracuje z Radiem Anioł Beskidów w Bielsku- Białej. Wiele publikuje, również
w regionalnych pismach. Występuje na Żywiecczyźnie i poza nią. Uczestniczy w
konkursach literackich i to z sukcesem. Bierze udział m.in., w słynnych Sabałowych
Bajaniach w Bukowinie Tatrzańskiej. Jest trzykrotną laureatką literackiego konkursu im.
Jana Pocka organizowanego przez Stowarzyszenie Twórców Ludowych w Lublinie.
Publikuje w ogólnopolskich wydaniach tego Stowarzyszenia, też we Włocławku. Oprócz
nagród i wyróżnień związanych z Żywiecczyzną w 1995 roku otrzymała nagrodę Polskiego
Radia. W 1998 roku nagrodziło ją Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników; był to wyjazd
do Rzymu na 20-lecie pontyfikatu pp. JPII. W 2010 roku została laureatką nagrody im
Władysława Orkana, a w 2015 roku laureatką nagrody im Oskara Kolberga: Za zasługi
dla kultury ludowej, za pisarstwo ludowe. Jest autorką kilku publikacji: - Moje życie,
moje myśli(zbiór opowiadań i gawęd; VII rozdziałów,312 stron.); (3) tomiki poezji: - Rajski
ogród (wiersze wydane w serii „Biblioteka Dziedzictwo” Stowarzyszenie Twórców
Ludowych. Lublin 1994r.);- Boże Narodzenie w Beskidach (Żywiec 2009);-Wcielenia. O
kobietach prawie wszystko.( Żywiec 2010).
SPOTKANIE
Na wstępie, Waleria Prochownik, z dumą oświadczyła, że pochodzi ze wsi
Sporysz, która dziś jest dzielnicą Żywca. Mówiła o swojej i męża pracy na roli. Swoje
utwory przekazuje gwarą i językiem literackim, ale potrafi też zaśpiewać. Tworzy sercem.
Przedstawia swoją twórczość powstałą przy różnych okolicznościach. Tu recytuje wiersz
powstały z okazji 80-lecia urodzin arcyksiężnej Krystyny Habsburg, czy utwór poświęcony
bohaterskiej postawie żywczanina- kapitana Tadeusza Wrony, który 1 listopada 2011
zmuszony awarią samolotu wykonał manewr lądowania na pasie lotniska Chopina w
Warszawie, bez wysuniętego podwozia. Pilotował wówczas Boeing 767 odbywającego lot z
USA do Polski i swoją decyzją i umiejętnością uratował życie pasażerów samolotu.
Prelegentka przedstawiła gawędę : Wieczysty muzykant-śpiewa.
Autorka porwała słuchaczy swoją, prostolinijnością; zachwyciła pięknem
twórczości i sposobem jej przekazania. Mówi o swoich utworach i podaje je krótkim
zwartym tekstem, a do tego miłym głosem i bardzo dobrą dykcją.
Spotkaniu towarzyszy kapela Zespołu Pieśni i Tańca – Grojcowianie. Ten znany
zespół tworzą Panie: Jadwiga Jurasz - powszechnie znana ze znakomitej konferansjerki
podczas Tygodnia Kultury Beskidów i Brygida Murańska tworząca stronę muzyczną
zespołu. Tu w Krakowie Brygida Murańska grała pierwsze skrzypce i dyrygowała kapelą
w składzie: Renata Kocoń i Patrycja Porębska- skrzypce (sekund), oraz Dawid Murańskibas(
prywatnie syn Dyrygentki). Członkowie zespołu, to utalentowana młodzież szkolna,
której się chce chcieć. Kapela wystąpiła w strojach górali żywieckich, zachwyciła
słuchaczy urodą, z serca wydobywanym śpiewem – również a’capella i pięknem
współbrzmień instrumentów.
Po spotkaniu, Autorka i Kapela otrzymują ogrom uznaniowych braw. Uczestnicy
nabywali książki Autorki, otrzymywali autografy i składali Prelegentce wyrazy uznania.
Prezesi wręczyli nowym członkom legitymacje przynależności do TMZŻ. Po
występach długo trwały rozmowy. Wszyscy wracali do domów mile zaskoczeni poziomem
imprezy. Uczestnicy nie spodziewali się, że tak pozytywnie odbiorą bohaterów spotkania,
co jest ogromnym uznaniem dla organizatorów i występujących osób.
Tekst i foto: Krzysztof Staszkiewicz
1.Grzegorz Szafrański – prezes(!) TMZŻ, od wyboru w sobotę 16 IV 2016
2.Krzysztof Staszkiewicz: Żywczanie w Krakowie zainaugurowali nowy – 2016
rok/w:/NSiK nr 5(420)-1 III 2016 roku, str.12-13.
3.Barbara Fryś - Dzikowska: Moje życie, moje myśli-Waleria
Prochownik/w:/NSiK nr 23(414)-1 XII 2015 roku,str.14.
« powrót do listy