Tablica dla Jana Śniadeckiego

Pojawiła się inicjatywa umieszczenia na terenie Starego Zamku tablicy pamiątkowej poświęconej Janowi Śniadeckiemu. Pomysłodawcą jest Profesor Witt Jaworski, żywczanin, profesor AGH w Krakowie, również poeta. Tenże opublikował w numerze IV żywieckich „GRONI” artykuł p.t. „Profesor Alma Mater Jan Śniadecki w Żywcu”. W czasie kwerendy bibliotecznej profesor Witt Jaworski natknął się na materiały, z których wynika, że Jan Śniadecki poznał Elżbietę i Franciszka Wielopolskich w Paryżu jako 24 letni młody naukowiec. Z listu do Antoniny Hołoniewskiej wynika, że przebywał w Żywcu u Wielopolskich w roku 1797,  a celem jego  pobytu było poratowanie zdrowia uczonego. Mógł tu być jeszcze w celu ukrycia złotych darów na rzecz powstania kościuszkowskiego w roku 1794.

O Elżbiecie i Franciszku Wielopolskim H. Woźniak w książce „Żywiecczyzna – Popularny zarys dziejów” pisze: W roku 1761 Franciszek Wielopolski ożenił się z bogatą hrabianką Elżbietą Bielińską herbu Junosza z Wołynia, która wniosła mu w posagu 450 tysięcy złp. Oboje okazali się ludźmi bezmyślnie trwoniącymi pieniądze. Krótko po weselu przeprowadzili się do Paryża, gdzie żyli na szerokiej stopie. Ich hotel był miejscem spotkań ówczesnej elity i najbardziej szanowanych mężów. Balom i przyjęciom nie było końca. Po pięciu latach beztroskiego pobytu w Paryżu nie było już bogatego wiana, ale powstał dług w wysokości jednego miliona i trzystu tysięcy złp., przewyższający wartość posiadanego majątku. Jakie to były kwoty, podam dla porównania, że murowany dom pojezuicki, (obecnie fragment ZSEG), został sprzedany na licytacji za 400 zł.  Główny zarządca na żywieckim zamku nie mógł już nigdzie pożyczyć pieniędzy, słał więc listy do Paryża z prośbą o opamiętanie się i rychły powrót do kraju. Musiało więc państwo wyprzedać drogie meble, by móc się wypłacić w Paryżu. Margrabina byłaby chętnie przywiozła trochę sreber do Polski, lecz w Strasburgu musiano i to sprzedać, by móc dotrzeć do Żywca. Nawet gdy już zamieszkała w Żywcu, bez Paryża obejść się nie mogła, ponieważ jej wszystka bielizna musiała być prana w wodzie Sekwany w Paryżu, więc wysyłała ją tam i z powrotem pocztą. Margrabia Wielopolski na wszystko pozwalał, aż w końcu wierzyciele w roku 1785 zaczęli wątpić w wypłacalność dłużnika.

Ogłoszone zostało postępowanie upadłościowe, które trwało 20 lat i zakończyło się zupełnym krachem fortuny Wielopolskich.  

Jan Śniadecki to wybitny polski uczony matematyk, astronom i geograf  z przełomu wieków XVIII/XIX. W roku 1803 objął funkcję rektora Uniwersytetu Wileńskiego.

 Witt Jeziorski urodzony 1944 w Żywcu. Ukończył studia z zakresu filozofii na Uniwersytecie Jagiellońskim, prof. nadzwyczajny. dr hab. nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki w Instytucie Nauk Społecznych Akademii Górniczo Hutniczej w Krakowie. Od 1997 r. kierownik Zakładu Filozofii AGH, wicedyrektor INS. W AGH prowadzi wykłady monograficzne z filozofii przemocy- terroryzm oraz zajęcia z logiki. Współtwórca Grupy Literackiej „Taraz”, Członek Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. Redaktor naczelny „Pisma Literacko Artystycznego (1983-1990) i kwartalnika artystycznego „Koniec Wieku” - od 1990. Członek Związku Literatów Polskich od 1977.  

Burmistrz Żywca zwrócił się o opinię w tej sprawie do Towarzystwa Miłośników Ziemi Żywieckiej. W Towarzystwie zdania na ten temat są podzielone. Jest spora lista zasłużonych dla Ziemi Żywieckiej, która żadnego upamiętnienia do tej pory nie ma.   

Ostatecznej decyzji w tej sprawie nie podjęto.

Na terenie zespołu parkowo pałacowego znajdują się aktualnie 4 tablice upamiętniające: pobyt króla Jana kazimierza, pobyt królowej hiszpańsjiej Marii Krystyny Habsburżanki, zakończenie remontu starego zamku i rewitalizacji parku.